دومین کنگره چشم انداز مدیریت کلاس جهانی در ایران با حضور مسئولین و متخصصان، اساتید دانشگاهی و صاحب نظران برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی سازمان مدیریت صنعتی، در این همایش که با حضور دکتر عادل آذر مشاور رئیس جمهور و رئیس موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی ریاست جمهوری برگزار شد، دکتر ابوالفضل کیانی بختیاری مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی در خصوص تحولات مدیریت درانقلاب صنعتی چهارم، جامعه5 و صنعت نسل پنجم به سخنرانی پرداخت.
کیانی بختیاری ضمن تشریح انقلاب چهارم صنعتی در عصر تحول دیجیتال به بیان برخی از فناوری های مورد توجه در انقلاب چهارم صنعتی پرداخت.
وی اینترنت اشیاء، داده های عظیم، هوش مصنوعی، چاپ سه بعدی، ربوتیک و مکاترونیک، فناوری های پوشیدنی و قابل کاشت، بلاک چین، رایانش ابری و واقعیت افزوده و واقعیت مجازی را ابزارهایی برای تحقق شهرهای هوشمند، صنعت هوشمند، ، کشاورزی هوشمند، حمل و نقل هوشمند و بهداشت و درمان هوشمند عنوان کرد.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی با بیان تأثير صنعت 4.0 بر نوآوري و مدلهاي كسبوكار اظهار داشت: افول نوآوريهاي راديكال منجر به ظهور نوآوری خدمت افزا شده و عصر طلايي نوآوريهاي راديكال در قرن 21 به سر رسيده است. نوآوريهاي امروزي بيشتر از جنس نوآوريهاي تدريجي و ساختاري، و در خوشبينانهترين حالت، نوآوريهاي تحول آفرین هستند و بهندرت شاهد نوآوريهاي راديكال هستيم و خواهيم بود. در دنياي كسبوكار، نوآوريها بيشتر از جنس خدمت افزایی خواهد بود.
وی افزود: خدمتافزايي به معنای نوآوري در خدمات به همراه محصول سنتي يا محصول ناشي از نوآوري تدريجي است.
کیانی بختیاری با تشریح ساختار کسب و کارهای پلتفرمی گفت: پلتفرمها با تسهیل تراکنشها ارزش ایجاد میکنند، درحالیکه کسبوکارهای خطی با تولید کالا یا خدمات، این کار را میکنند. بهبیاندیگر، پلتفرمها با ساختن رابطه و ایجاد تراکنش، ارزش خلق میکنند.
وی تاکید کرد: پلتفرمها اقتصاد را تسخیر کردهاند. در سال 2021، برندهای ارزشمند دنیا شرکتهای پلتفرمی بودند، از جمله آمازون، گوگل، اپل، ماکروسافت، و سامسونگ. سرمایهگذارها برای پلتفرمها ارزش بیشتری قائلاند. در آسیا در بین ۳۶ شرکتی که بیش از یکمیلیارد دلار ارزش دارند، ۳۱ پلتفرم وجود دارد که چیزی حدود ۸۶ درصد است و در چین ۸۱ درصد از این شرکتها پلتفرم هستند. در هند نیز از بین ۹ شرکتِ باارزش، ۸ تای آن ها پلتفرماند.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی تصریح کرد: آینده بازار کار از مدرک گرایی به خلاقیت گرایی تمایل پیدا کرده است. ۱۵ شرکت بزرگ جهانی برای استخدام کارمند جدید، وجود مدرک دانشگاهی را الزامی نمیدانند و اقتصاددانان پیشبینی کردهاند که این روند بهمرور زمان همهگیر شود.
کیانی بختیاری در ادامه به توضیح مفهوم نوروماركتينگ و بازاريابي شناختي پرداخت و در خصوص این که چگونه فن آوری های جدید رفتار مصرف کننده را تغییر می دهند گفت: داده های عظیم تولید شده توسط دستگاه های مجهز به فناوری اینترنت اشیاء و رصد تعاملات بین آنها پتانسیل فوق العاده ای برای شناسایی رفتار، عادات، سبک زندگی و علایق مصرف کنندگان است. اطلاعات استخراج شده از این منابع داده ای عظیم، شرکت ها را قادر به شناسایی رفتار، عادات، سبک زندگی و علایق مصرف کنندگان خواهد کرد و در نهایت می توان از این دانش علاوه بر تامین دقیق و هدفمند نیازهای مشتریان، در جهت تغییررفتار مصرف کنندگان و خلق نیازهای جدید و ایجاد بازارهای جدید حرکت کرد. تکنولوژی هوش مصنوعی قادر به تجزیه و تحلیل و کشف این روابط پیچیده خواهد بود.
کیانی در ادامه به علوم داده و بازیابی تعاملی دقیق اطلاعات و توسعه کسب و کار در شرکت ها پرداخت. وی در تشریح کاربرد بلاکچین در زنجیره تأمین به كاربرد بلاك چين در والمارت پرداخت و گفت: والمارت با همکاری JobDoc.com به عنوان شریک خود در مدیریت تولید و دانشگاه شینگهوا و آی بی ام به عنوان طراح، یک پلتفرم بلاکچین طراحی کرده است .از سپتامبر 2019، تولیدکنندگان را مجبور کرد که همه اطلاعات خود را در این برنامه بارگذاری کنند. این شرکت به این صورت، با بررسی اطلاعات ثبت شده در پلتفرم، مشکلات ناشی از تامین کنندگان را مشخص می کند، مثلا این که فساد مواد غذایی از کدام تأمین کننده نشات گرفته است.
وی در خصوص تأثير صنعت 4.0 بر مديريت پروژه گفت: مديران پروژه براي تصميمگيري موفق در هر لحظه به همه اطلاعات پروژه نياز دارند. فناوريهاي صنعت 4.0، با فراهمآوردن اطلاعات لازم، مديران پروژه را براي تصميمگيري سريع و صحيح ياري ميكنند. در آينده نزديك، هوش مصنوعي به ابزار كليدي مديران پروژه تبديل خواهد شد.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی برخي تغييرات مدیریتی درانقلاب صنعتی چهارم را شامل ظهور نسل جديد فناوريها از جمله هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، داده های کلان و بلاکچین دانست که الزامات مديريتی از جمله تبديل مديران به افرادي آگاه به فناوري و پررنگ شدن نقش مديريت استعدادهاي فناورانه را در بر دارد.
وی خاطر نشان کرد: تغيير فرهنگ كار از دیگر تغييرات مدیریتی درانقلاب صنعتی چهارم است که با ورود نسل جديد Y و Z به بازارهای كار بین المللی با دلبستگي سازماني كمتر، مهارت های فناوری و انتظارات بيشتر همراه است و الزامات مديريتي آن مديريت اقتضايي منابع انساني است.
کیانی بختیاری با بیان آنکه الگوهای کاری دچار تغییر شده است از افزايش تقاضا براي مشاغل انعطافپذير، دوركاري، مشاغل خودمختار، تعادل بيشتر بين كار و زندگي خبر داد و الزامات مديريتي آن را طراحي نوين شغل، طراحي نوين محيطهاي كاري و طراحي نوين زمانهاي كاري دانست.
وی تبديل شدن نوآوري به پارادايم اصلي كسبوكار را از دیگر تغييرات مدیریتی درانقلاب صنعتی چهارم عنوان کرد که تغيير مدلهاي كسبوكار، تغيير الگوهاي حكمراني سازماني را در پی دارد و الزامات مديريتي آن رهبري نوآوري ، بازطراحي مدل كسبوكار و طراحي و مديريت شكلهاي نوين سازماني است.
کیانی در ادامه به پديدار شدن سازمان هاي شبكهاي و مديران شبكهاي پرداخت و گفت: سازمان شبكهاي سازماني تشكيلشده از سازمانها، افراد، تيمها و گروههاي مستقل است كه همگي زير نظر يك سازمان اصلي و براي تحقق هدف آن سازمان همكاري ميكنند.
وی یادآور شد: مديران شبكهاي مديراني هستند كه شايستگيهاي لازم براي ساختن و مديريت سازمانهاي شبكهاي را دارند. لازمه آن تسلط بر مديريت چتري (مديريت شبكههاي همكاري)، تسلط بر مديريت فناوريهاي ارتباطي يكپارچه، تسلط بر مديريت منعطف و اقتضايي و تسلط بر تيمسازي و شبكهسازي است.
کیانی سازمان هوشمند را سازماني سهبعدي نامید كه قادر است بهصورت پويا به پيچيدگيها و تغييرات عصر ديجيتال پاسخ دهد. وی سه بعد آن را توانمندی در كسب دانش جديد از محيط، مجازيسازيشده با كمك فناوررهای مجازی و هوشمند و توانمندی در تيمسازي چابك و انعطافپذير دانست.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی در توصیف مديران هوشمند گفت: مديراني هستند كه شايستگيهاي لازم براي ساختن و مديريت سازمانهاي هوشمند را دارند و تسلط بر مديريت بر شبكهها بدون كنترلهاي سنتي، تسلط بر مديريت نوآوری باز(دانش دورن و برونسازماني) و تسلط بر مديريت در شرايط عدم قطعيت از ویژگی های آنهاست.
کیانی در ادامه به پديدار شدن سازمان دوسوتوان و مديران دوسوتوان پرداخت و گفت: سازمان دوسوتوان سازماني است كه دو فرايند استخراج (استفاده از تواناييهاي فعلي) و اكتشاف (اكتساب تواناييهاي جديد براي آينده) را بهطور همزمان انجام ميدهد. مديران دوسوتوان مديراني هستند كه شايستگيهاي لازم را هم براي مديريت وضع امروز سازمان و هم يافتن منابع جديد براي آينده دارند. تسلط بر مديريت دوگانه یعنی مدیریت هزينه بعلاوه رويكرد سرمايهگذاري، رصد دائمي محيط و كشف فرصتهاي جديد و مديريت ساختار دوگانه سازمان از ویژگی های مدیران دوسوتوان است.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی با بیان پديدار شدن سازمان خود-طراح و مديران خود-طراح گفت: سازمان خود-طراح، سازمانهايي هستند كه بهطور چابك و انعطافپذير ساختار و كاركرد خود را بر اساس نيازهاي محيطي تغيير می دهند. در سازمانهاي خود-طراح، همه چيز از پايين به بالا جريان دارد و مسائل بهصورت خودمختار توسط كاركنان شناسايي و برطرف ميشود. مديران خود-طراح مديراني هستند كه شايستگيهاي لازم براي طراحي و مديريت سازمان خود-طراح را دارند. تسلط بر مديريت ساخت شبكه همكاري مبتني بر اعتماد، تسلط بر رهبري نوآوري با هدف پرورش روحيه نوآوري و حل مسئله در سازمان و طراحي ساختار سازمان از ویژگی های آنان است.
کیانی بختیاری در خصوص متاورس گفت: اصطلاح متاورس، اولین بار در سال ۱۹۹۲ توسط نیل استفنسون «Neal Stephenson»، نویسنده رمانهای علمی- تخیلی ابداع و در رمان Snow Crash به کار برده شد. متاورس از دو بخشMeta و Verse تشکیل شده است؛ متا یعنی «فراتر» و ورس هم یک اشتقاق از کلمه Universe است. در نتیجه متاورس یعنی دنیایی فراتر از دنیای حقیقی ما و زمانی ایجاد می شود که قلمرو فیزیکی با قلمرو مجازی ادغام شود. به گفته بلومبرگ، انتظار میرود اندازه بازار متاورس تا سال ۲۰۲۴ به ۸۰۰ میلیارد دلار برسد. کسب و کار تعاملات اجتمایی، آموزش ، بازی، خرید، گردشگری، جلسات و همایش از امکانات آن است. متاورس آینده اینترنت است.
کیانی با بیان تغييرات در مدیریت آموزش گفت: ارائه مطالب آموزشي در سطح گسترده و بدون هيچگونه محدوديت در هر زمان و مكان و رايگان، يادگيري و ارائه مباحث در قالب مسائل واقعي و ملموس ، يادگيري از طريق شبكهها و يادگيري از طريق انتقال تجارب از این دست است.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی به معرفی پلتفرم Coursera پرداخت و گفت: Coursera با دانشگاهها و سازمانهای برتر شریک میشود تا از طریق پلتفرم ارائهدهنده دوره های آموزش آنلاین خود، بیش از2700 دوره دانشگاهی ارائه دهد. علاوه بر دورهها، Coursera مدارک تخصصی و آنلاینی هم ارائه میدهد. وی دستهبندی دورههای آموزش آنلاین Courseraرا هنر و علوم انسانی، علوم اجتماعی و کسب و کار، علوم کامپیوتر، علم داده، ریاضی و منطق دانست.
وی در ادامه به تحولات درمدیریت سرمایه های انسانی HR4.0 پرداخت و گفت: فرآیند توسعه منابع انسانی شامل برنامه ریزی، جذب و استخدام، جبران خدمات، آموزش، نگهداشت، نظام پیشنهادات و ارزیابی است.
کیانی ضمن تعريف جامعه 5.0 و اظهار داشت: جامعه 5.0 يك جامعه انسانمحور است كه از طريق سيستمي كه فضاي سايبر و فضاي فيزيكي را يكپارچه ميكند، ميان پيشرفتهاي اقتصادي و فناورانه و حل مسائل اجتماعي تعادل برقرار ميكند. جامعه 5.0 در حد بالايي از همگرايي بين فضاي سايبر (فضاي مجازي) و فضاي فيزيكي (فضاي واقعي) برخوردار است.
وی خاطرنشان کرد: در جامعه اطلاعات (جامعه 4.0)، افراد از طريق اينترنت به خدماتي ابري (پايگاههاي داده) دسترسي پيدا كنند و اطلاعات يا دادهها را جستجو، بازيابي و تحليل كنند. در جامعه 5.0، حجم انبوهي از اطلاعات از طريق حسگرهاي فضاي فيزيكي، در فضاي سايبر در قالب كلان داده جمعآوري ميشود. در فضاي سايبر، كلانداده از طريق هوش مصنوعي تحليل ميشود و نتايج اين تحليل در فضاي فيزيكي و به اشكال مختلف بطور مستقیم به انسان بازخورد داده ميشود.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی تاکید کرد: با پيشرفت فناوری زندگي آسانتر ميشود، تقاضا براي انرژي و مواد غذايي بالاتر ميرود، دوره زندگي طولانيتر ميشود و جامعه سالخورده پيشرفت ميكند. در چنين فضايي، اتخاذ تمهيداتي براي كاهش آلودگي ناشي از گازهاي گلخانهاي، افزايش توليد مواد غذايي و كاهش اتلاف آن، كاهش هزينههاي ناشي از سالخوردگي جامعه، حمايت از صنعتيسازي پايدار، بازتوزيع ثروت و اصلاح نابرابريهاي منطقهاي ضروري است و اصولا رويكرد جامعه 5 در پاسخ به اين چالش ها بوجود آمده است.
وی افزود: نوآوري در جامعه 5 از جنس نوآوري اجتماعي است. جامعه 5.0، يك جامعه آيندهنگر است كه حس رخوت و درجاماندگي فعلي را در هم ميشكند. جامعه 5.0 جامعهاي است كه اعضايش براي هم احترام متقابل قائلاند، از محدوديتهاي نسلي فراتر ميروند و هر فردي ميتواند زندگي فعال و شادمانهاي داشته باشد.
کیانی گفت: ژاپن قصد دارد نخستين كشوري در جهان شود كه به يك جامعه انسانمحور (جامعه 5.0) دست مييابد كه در آن، همه ميتوانند از زندگي باكيفيت و پرانرژي لذت ببرند. جامعه 5.0 اين كار را از طريق پيوند دادن فناوريهاي پيشرفته در صنايع متنوع و فعاليتهاي اجتماعي و بهپيش بردن نوآوري براي خلق ارزش جديد انجام ميدهد.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی با تشریح نسل 5 صنعت – 2021 (اروپا) گفت: نسل پنجم صنعت اهداف و گستره ای فراتر از تولید کالاها و خدمات و سود آوری دارد و بر سه عنصر انسان، پایداری و تاب آوری تاکید دارد.
کیانی در ادامه رويكردهاي پايداري (صنعت سبز) شركتي و سازماني را شرح داد و گفت: دو سوتوانی سازمانی شامل توسعه صنعتی و درآمدزایی و توسعه مناطق کم برخوردار و فعالیت های زیست سازگار است و سازمان هيبريدي گونه ای از سازمان های دوسوتوان است که از یک طرف دارای ماموریت فرهنگی- اجتماعی و زیست محیطی و از طرف دیگر دارای ماموریت کسب و کار و درآمدزایی است.
وی در ادامه با تشریح پارادایم اقتصاد دوناتی گفت: در صنعت سنتي، فعاليت صنعتي به معني «خير» در رشد اقتصادي و «شر» براي محيط زيست است. در صنعت سبز، دوگانه خير اقتصادي و شر اقتصادي از بين ميرود و زوج جديد تشكيل ميشود: خير اقتصاد و خير محيط زيست. در این دوگانه زدايي دولتها، سياستگذاران و فعالان صنعتي در تلاشند كه نرخ رشد فشار بر محيط زيست همواره كمتر از نرخ رشد اقتصادي باشد.
کیانی بختیاری افزود: صنعت سبز به صنعتي اطلاق مي شود كه در تأمين مواد اوليه، فرايندهاي توليد، مديريت چرخه مواد و محصولات و مديريت پسماندها، بهگونهاي عمل ميكند كه كمترين آثار زيستمحيطي را به جا ميگذارد.
وی تصریح نمود: صنايع دوستدار محيط زيست، صنايعي هستند که از مواد اوليه پايدار براي توليد استفاده و محصولات دوستدار محيط زيست توليد مي كنند. محصولات دوستدار محيط زيست هم محصولاتي هستند كه هم در چرخه توليد و مصرف و هم بازيافت، آسيبي به محيط زيست وارد نميكنند.
کیانی در خصوص اهمیت صنایع “دوستدار محیط زیست” گفت: رشد اقتصادي صنايع سبز نشاندهنده افزايش اقبال عمومي به اين صنايع و توجه عمومي به مسئوليت اجتماعي است. شايد در آينده صنايع غيرسبز، بهطور روزافزوني مورد اقبال كمتر عمومي قرار گيرند و در همین ارتباط ايجاد الزامات قانوني در مورد گازهاي گلخانهاي برا ي كشورهاي در حال توسعه همچون توافقنامه پاريس و موارد مشابه صورت گرفته است.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی در خصوص برنامه زيست سازگار دولت ها در نسل 5 صنعت گفت: برنامه مديريت و مميزي زيست محيطي كميسيون اروپا و نسل 5 صنعت با هدف تشويق شركتها و سازمانهاي مختلف در همه بخشها براي رعايت استاندارد هاي زيست محيطي و توسعه صنعت سبز بدین شیوه برگزار شده است که شركتها و سازمانها بايد عملكرد زيستمحيطي خود را ارزيابي، گزارش و بهبود دهند. اعتبارسنجي اين برنامه در هر كشور توسط يك نهاد مستقل ذيصلاح تأييد ميشود و شركتها براي آغاز اين برنامه، بايد يك نهاد مستقل را انتخاب كنند.
کیانی گفت: برنامه EU Ecolable توسط پارلمان اروپا تصویب شده است که يك برنامه برچسبگذاري اختياري است. هدف از آن محصولات و خدمات است. اين برچسب تعالي زيستمحيطي به محصولات و خدماتي داده ميشود كه استانداردهاي تعالي زيستمحيطي را در چرخه عمر خوداز ماده خام تا توليد، توزيع و بازيافت رعايت كنند. اين برچسب شركتها را تشويق ميكند كه محصولات ماندگار، قابل ترميم و قابل بازيافت توليد كنند. اين برچسب توسط نهادهاي مستقل ذيصلاح در هر كشور داده ميشود.
مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی افزود: Blue Angel برنامه دولت آلمان براي برچسبگذاري روي محصولات و خدمات است. استانداردهاي اين برچسب بسيار سختگيرانه و به تفكيك هر صنعت و محصول است و دائماً بهروزرساني ميشود. در هر صنعت، مرجعي براي تشخيص ميزان رعايت استاندردها وجود دارد. به عنوان مثال محصولات مربوط به كودكان، يك راهنماي استاندارد 37 صفحهاي دارد كه در آن مشخص شده است كه استفاده از چه موادي مجاز و به چه ميزان و چه موادي غيرمجاز است. اين برچسب، حتي براي اتاق خواب دوستدار محيط زيست استاندارد تعيين كرده است.
کیانی بختیاری گفت: CANADA ECP توسط دولت كانادا تصویب شده است. اين برنامه يك شيوه برچسبگذاري زيستمحيطي است. در حال حاضر، 300 دسته محصول و 122 نوع برچسب زيستمحيطي در اين برنامه وجود دارد و هدف آن كمك به مصرفكنندگان براي تشخيص محصولات دوستدار محيط زيست است.
وی در خصوص مفهوم تاب آوری گفت: در تاب آوری باید تولید تطبیق پذیر و فرآیندها و مدل هاي کسب وکار انعطاف پذیر شوند به ویژه در زمینه زنجیره های ارزش نیازهای اساسی.
کیانی در اهمیت انسان محوری گفت: در صنعت نسل پنجم، نیروی انسانی دیگر به عنوان هزینه در نظر گرفته نمی شود، بلکه به عنوان سرمایه ی شرکت ها و سازمان ها در نظر گرفته می شود. این امر نشان می دهد که کارفرمایان به سرمایه گذاری در زمینه مهارتها، توانمندی ها و رفاه کارکنان خود به منظور تحقق اهداف آنها علاقه مند هستند. چنین رویکردی بسیار متفاوت از صرفا ایجاد تعادل بین هزینه کارگران با درآمد مالی است و به بیان دقیق تر، سرمایه انسانی مطابق این رویکرد از ارزش بیشتری برخوردار است.
در پایان مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی الزامات سياستي انقلاب صنعتی چهارم و جامعه 5 و نسل 5 صنعت را تشریح و اظهار داشت: ضرورت دارد سیاست ها و اسناد بالادستی الزام آور برای توسعه مولفه های انقلاب صنعتی چهارم ، جامعه پنج و صنعت نسل پنجم، تدوین شود. همچنین امکان سنجي، ارزيابي وضع موجود صنايع و برنامه ريزي در راستاي ارتقای توانمندیهای فناورانه تولید و توسعه قابلیت های جدید فناوری در سراسر كشور با هدف حمایت از تاب آوری صنعتی برای رشد اقتصادی و اجتماعی گسترده تر و پایدارتر آنها،صورت پذیرد. لازم است آگاهي رساني و فرهنگ سازی در خصوص مفهوم صنعت 4 ، جامعه 5 و مولفه هاي صنعت 5 درمقاطع گوناگون آموزشي و بنگاههاي پيشران كشور، اجرایی شود. علاوه بر این از توسعه مدل هاي کسب وکار جدید شرکت ها و صنایع و سفارش خدمات توسط دولت، حمایت شود. باید به هوشمند سازي صنايع به كمك فناوري هاي انقلاب صنعتی چهارم ، جامعه 5 و صنعت نسل 5، و نیز به بومی سازی زنجیره های تأمین و زنجیره های ارزش نوظهوركشورهاي پيشران در زمينه انقلاب صنعتی چهارم ، جامعه 5 و صنعت نسل 5، کمک شود. صنعت و دانشگاه باید نوآوری داشته باشند و به گونه ای تطبیق یابند که به سمت الگوی جدید اجتماعی و زیست محیطی سوق پيدا كنند تا بدین ترتیب بتوانند همواره به عنوان موتور محرکه رونق جوامع عمل کنند و نظام آموزشي بايد به سمت توسعه آموزش هاي با مهارت هاي تفاوت آفرين براي بازار کار آینده گام بردارد.